De heide in Kessel, België, wordt gekenmerkt door heide, moerassen, stuifzand en vijvers. Heidelandschappen zijn een prachtig voorbeeld van de wisselwerking tussen cultuur en biodiversiteit. 6000 jaar geleden was 80 procent van Europa nog bedekt met bossen. Heidegebieden kwamen natuurlijk alleen in zeer zeldzame gevallen voor aan de kust, in veengebieden en in de bergen. Toen begonnen mensen de bossen voor zichzelf te gebruiken. Ze hadden graasland nodig en veranderden daarmee niet alleen het landschap, maar creëerden ook nieuwe leefgebieden voor veel verschillende soorten. Het uitgebreide gebruik van ontboste en leeggemaakte gebieden leidde tot steeds armere bodems en er werden grazende dieren gefokt die bijzonder geschikt zijn voor deze gebieden. De bovenste bodemlaag werd regelmatig verwijderd, vermengd met dierlijke mest en verbrand of als meststof op de velden aangebracht. De regen spoelde de laatste voedingsstoffen weg en speciaal aangepaste plantensoorten vestigden zich daar, gevolgd door zeldzame dieren.

Deze unieke ecosystemen overleven alleen door actieve menselijke tussenkomst, die is bereikt door eeuwen van heideboeren. Dit type landbouw is echter economisch onrendabel geworden en een groot deel van het land is omgezet in akkerland door het gebruik van kunstmest. Andere gebieden werden weer bos omdat het houden van dieren op voedselarme gebieden gepaard gaat met lagere opbrengsten. Met het verlies van de heidegebieden worden talloze dier- en plantensoorten met uitsterven bedreigd. En al het moois dat schilders en dichters altijd heeft geïnspireerd, zou eenvoudigweg kunnen verdwijnen. Het kan nauwelijks alleen de biodiversiteit zijn geweest die heeft geleid tot actieve conserveringsinspanningen, maar eerder de culturele band met deze geromantiseerde landschapsvorm. We behouden wat we mooi vinden en we kunnen alleen mooi vinden wat we kunnen zien.