🌿🤷‍♂️ Ik ben niet helemaal zeker welke varens ik hier heb gefotografeerd. Het betreden van de duinen is verboden, dus ik kon alleen close-ups maken van de exemplaren aan de rand van het pad. De close-ups zijn waarschijnlijk van de Brede stekelvaren (Dryopteris dilatata). De laatste foto met de kleine mini-varens toont de onmiskenbare Gewone eikvaren (Polypodium vulgare).

📖 De volgende varensoorten komen voor op Baltrum:

🌿 Wijfjesvaren (Athyrium filix-femina)

🌿 Smalle stekelvaren (Dryopteris carthusiana)

🌿 Brede stekelvaren (Dryopteris dilatata)

🌿 Mannetjesvaren (Dryopteris filix-mas)

🌿 Gebogen driehoeksvaren (Gymnocarpium dryopteris)

🌿 Koningsvaren (Osmunda regalis)

🌿 Gewone eikvaren (Polypodium vulgare)

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

🪸 In mijn hand houd ik een stukje Blaaswier (Fucus vesiculosus), een zeewier dat veel voorkomt langs de Waddenzeekust. De kleine, ronde blaasjes zijn geen vruchten, maar drijforganen. Ze helpen het wier rechtop in het water te staan, zodat de platte bladen zoveel mogelijk zonlicht kunnen opvangen. Dit is essentieel voor fotosynthese – het proces waarbij lichtenergie wordt omgezet in voedingsstoffen.

🌊🫧 De blaasjes zijn gevuld met een mengsel van gassen. Voornamelijk zuurstof, geproduceerd door het wier tijdens fotosynthese, en stikstof, dat uit het omringende zeewater diffundeert. Koolstofdioxide, dat het wier nodig heeft om te groeien, is vrijwel afwezig omdat het direct wordt verbruikt. Dankzij dit hoge zuurstofgehalte bieden de blaasjes voldoende drijfvermogen om het wier te laten drijven, zodat het zoveel mogelijk licht kan opvangen, zelfs bij vloed of in troebel water.

🧫🔬 Biologisch gezien is Fucus vesiculosus een bruinwier. Het behoort tot een groep genaamd Fucales binnen de familie Fucaceae. Hoewel het op een plant lijkt en zijn eigen voedsel produceert via fotosynthese, wordt het ingedeeld in een bredere groep genaamd Stramenopiles, waartoe ook kiezelalgen (klein plankton) en sommige organismen behoren die helemaal niet fotosynthetiseren. Hoe bruinwieren precies in de levensboom passen, wordt nog onderzocht, en wetenschappers blijven hun relatie tot andere algen en tot de voorouders van landplanten bespreken.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

🍄🟫🦠✨️ Schimmels, algen en mos

⛰️ Mos- en korstmosbedekking in de grijze duinen van Baltrum

🔍 Cladonia portentosa is een struikachtig korstmos waarvan het hoofdlichaam uit schimmelweefsel bestaat. Het is een van de speciaal beschermde rendierkorstmossen in Duitsland. Korstmossen leven altijd in symbiose met algen of cyanobacteriën. In een dunne laag binnen het thallus – het lichaam van een korstmos – voeren kleine groene algen (voornamelijk Trebouxia-soorten) fotosynthese uit en voorzien de schimmel van voedingsstoffen. Daartegenover beschermt de schimmel de algen tegen uitdroging en biedt een leefomgeving – een partnerschap dat overleving in de droge, voedselarme duinen mogelijk maakt.

🌍 Hier groeien de korstmossen vaak samen met Grijs kronkelsteeltje (Campylopus introflexus). Dit mos is niet inheems op Baltrum, maar komt uit het zuidelijk halfrond (Zuid-Amerika zuid, Zuid-Afrika, Zuid-Australië, Nieuw-Zeeland). Sinds 1975 heeft het zich sterk verspreid en is nu de dominante mossoort op het eiland. Samen vormen mos en korstmossen een veerkrachtig bodemdek dat het duinzand verankert en op veel plaatsen het karakteristieke uiterlijk van de grijze duinen bepaalt.

🍄🟫 Een enkele paddenstoel

🏐 Op de laatste foto laat ik een ruitjesbovist zien (Handkea utriformis, ook bekend als Lycoperdon utriforme, Lycoperdon caelatum of Calvatia utriformis). Deze soort komt veel voor in de noordelijke gematigde zones en groeit meestal alleen of in kleine groepjes. Hij geeft de voorkeur aan zandige, open graslanden of heidevelden en wordt vaak in kustgebieden aangetroffen. De vruchtlichamen verschijnen meestal van de zomer tot de late herfst.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

🤔 Wat denk je dat ik in mijn hand houd?

🔍 Als je aan een zeewier denkt, ben je al halverwege! Maar afgezien van de vertakte structuur is er niet veel van het zeewier te zien. Dat komt doordat het gekoloniseerd en volledig bedekt is door een kolonie van kleine dieren! Het gaat om mosdiertjes (Bryozoa), meer specifiek Electra pilosa.

🏘🦠 Mosdiertjes vormen meestal kolonies (zoaria) die uit veel individuele dieren (zooïden) bestaan. Elke zooïde bestaat uit een zacht lichaam en een beschermende schelp.

🪸🤝🪸 Binnen kolonies is er taakverdeling. Sterk gereduceerde individuen vormen stengelstukken, ranken of wortelachtige filamenten. Andere zooïden produceren voortplantingscellen; weer anderen worden “pleegzooïden” of ontwikkelen zich tot vogelkopvormige avicularia of vibracularia, die voorkomen dat andere organismen zich op de kolonie vestigen. Bij deze gespecialiseerde zooïden zijn zowel de tentakelkroon als meestal de darm gereduceerd.

🏡🦠 Kortom: het zeewier dient vooral als leefruimte voor Electra pilosa, niet als partner. Voor het zeewier zelf is het meestal meer een last dan een voordeel.

⛴️🪸 Mosdiertjes kunnen door hun sterke groei schade of onderhoudskosten veroorzaken aan schepen, havenstructuren en waterbeheerinstallaties.

💉🧫 Aan de andere kant produceren ze chemische verbindingen die onderwerp zijn van medisch onderzoek, waaronder de mogelijke anti-kankermedicijn Bryostatin 1.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

🦪🐌 Weekdieren op Baltrum

🌊 Op het strand van Baltrum vind je veel schelpen van mosselen en slakken van verschillende soorten. Deze aanspoelingen van schelpen – Schill – zijn een veelvoorkomend gezicht langs de kust. Bij het zwemmen in de Noordzee moet je vaak een laag van deze scherpe schelpen oversteken voordat het water diep genoeg is (ik deed het ondanks de lage temperaturen in mei).

🦪 Hier zien we Amerikaanse zwaardschede (Ensis leei), kokkels (Cerastoderma edule), gedoornde hartschelpen (Acanthocardia echinata) en vele andere soorten.

🦪 Op de tweede foto houd ik een gewone oester (Ostrea edulis) in mijn hand. Mosselen spelen een belangrijke rol bij het reinigen van de oceanen, omdat ze verontreinigingen uit het water filteren. Ze vormen ook mosselbanken, die dienen als leefgebied en een soortgelijke functie hebben als koraalriffen.

🐚 Op de derde foto staat een wulk (Buccinum undatum). Deze zijn relatief zeldzaam, omdat hun populaties zijn afgenomen en omdat heremietkreeften precies dit type schelp verkiezen en ze vaak gebruiken voordat ze aanspoelen.

🐌 Bij de golfbrekers – zo noemt men de houten palen en stenen die de golven breken – vind je de gewone alikruik (Littorina littorea). Op de foto zit hij op een houten paal, in de video op een stenen golfbreker.

🐌 Op Baltrum komen ook landslakken voor. Ik zag de witgerande tuinslak (Cepaea hortensis, op de roos) en de zwartgerande tuinslak (Cepaea nemoralis, op het geplaveide pad). Je herkent ze aan de rand van de schelp: Cepaea hortensis heeft een lichte rand bij de opening, Cepaea nemoralis een donkere.

🤪 Op de laatste foto laat ik een Wegslak (Arion soorten) brutaal in de camera glimlachen.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

Insecten voelen zich ook thuis op Baltrum 😊

🪲 Ik kwam de muisgrijze kniptor (Agrypnus murinus) vrij vaak tegen. Natuurlijk liet hij me ook zien wat er onder zijn mooie vleugels zit! De volwassen kevers voeden zich met gras en bladeren, terwijl de larven roofzuchtig zijn.

🪲 De Duinzwartlijf (Phylan gibbus) is een verwant van de meelkever (Tenebrio molitor). Deze kleine zwarte kever bewoont de kustduinen (grijze duinen) van Spanje tot zuidelijk Noorwegen en is een niet-vliegende alleseter.

🪲 Op de camping zoemden duizenden rozenkevers (Phyllopertha horticola) rond. Ze vinden precies wat ze nodig hebben, want ze voeden zich met eiken- en berkenbladeren en ook met rozenbloesems. Deze planten komen veel voor op Baltrum.

🪲 Het elzenhaantje (Agelastica alni) vindt op Baltrum ook volop geschikt voedsel. Hoewel hij zich voornamelijk voedt met bladeren van elzen (Alnus), eet hij ook bladeren van kruipwilgen (Salix repens) en zachte berken (Betula pubescens), die op het kleine eiland veel voorkomen, en af en toe van gewone vogelkers (Prunus padus).

🦋 De atalanta (Vanessa atalanta) is een opvallend grote trekvlinder. Hier voedt hij zich met de nectar van de bloemen van een gewone vogelkers (Prunus padus).

🦋 Blauw als de lucht is het icarusblauwtje (Polyommatus icarus). Hij is best schattig. Op Baltrum vindt hij veel bloemen, bijvoorbeeld klaver en distels. Dit exemplaar kwam ik tegen op een zoutweide.

🪰 Vliegen zijn natuurlijk ook inheems op Baltrum. Ik vermoed dat de kleine vlieg op de hondsroos (Rosa canina) een soort van Phaonia is. Zeker zeggen is echter niet eenvoudig.

🪰 De grote roodwangbromvlieg (Calliphora vicina) op het raam is waarschijnlijk deze soort, althans het bruine kaakgebied wijst daarop. Hij vindt veel vogel- en konijnenlijkjes op het eiland voor zijn larven – waarvan ik er al meerdere heb gezien.

🐝 Op een gewone ossentong (Anchusa officinalis) zag ik een aardhommel (Bombus terrestris) van bloem tot bloem klimmen. Was zijn achterlijf al te dik om te vliegen?

🍯 Ik zag ook honingbijen (Apis mellifera). Natuurlijk willen de mensen uit Baltrum hun eigen honing niet missen.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

🦀 De kreeftachtigen van Baltrum

Zeepokken zijn mariene kreeftachtigen die als volwassenen er heel anders uitzien dan de klassieke kreeftachtigen. Vroeger werden sommige ten onrechte als mosselen geclassificeerd, hoewel ze niet verwant zijn aan weekdieren. Hun larven zwemmen vrij en lijken visueel op typische kreeftachtigen. De afgebeelde soort komt oorspronkelijk uit de wateren rond Australië en Nieuw-Zeeland, maar is sinds de jaren 1940 ook in de Noordzee verschenen en vermenigvuldigt zich sindsdien snel.

Strandvlo (Talitrus saltator) zijn duidelijker herkenbaar als kreeftachtigen. Ze springen over het zand en voeden zich met allerlei organisch materiaal. Terwijl ik de video opnam, knabbelde er één aan mijn hand, maar ik slaagde er toch in om de camera relatief stil te houden.

De gewone oprolpissebed (Armadillidium vulgare) is een landkreeftje met een wereldwijde verspreiding. Het is erg algemeen op Baltrum, en als kind genoot ik ervan ze te observeren en door aanraking op te rollen tot een bolletje. Niet iedereen weet dat pissebedden kreeftachtigen zijn.

De strandkrab (Carcinus maenas) is waarschijnlijk de meest duidelijk te identificeren kreeftachtige. Zijn zijwaartse beweging is geëvolueerd omdat het hem gemakkelijker maakt zich te verplaatsen met zijn brede lichaam. Ten eerste past hij beter door smalle ruimtes en ten tweede biedt zijn lichaam minder weerstand tegen waterbeweging. In de video zijn strandvlo’s te zien die op en rond de krab zoeken naar organisch materiaal.

De gewone heremietkreeft (Pagurus bernhardus) is een andere kreeftachtige die nader bekeken moet worden. Hij leeft in een slakkenhuis. Wanneer het tij terugloopt, proberen heremietkreeften en strandkrabben het water te volgen of graven ze zich in het vochtige zand om te overleven tot hoogtij.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

🌊🌾 De zee geeft. De zee neemt. Het zit in haar natuur. Golf na golf draagt ze weg wat ooit was, en brengt elders iets nieuws aan land.

❤️‍🔥🧠 Herinneringen vestigen zich ook in mij – niet altijd vrijwillig, niet altijd welkom. Mooie dingen begraven onder pijn. Pijn doordrenkt met schoonheid. Wat van mij is, mengt zich met wat ik los moest laten.

🪾🌱 Ik kan niet vasthouden wat in beweging is. Maar ik kan erkennen dat verlies ook vormt. Dat wat mij is ontnomen ruimte schept voor iets anders. En dat sommige dingen die ik gebroken dacht, deel uitmaken van iets groters.

⏳️🌓 Het zandlopertje van de getijden staat niet stil. En terwijl het zand naar beneden stroomt, groeit er iets onder de oppervlakte: niet het oude, niet hetzelfde, maar iets eigen.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

🌊🌾 Een simpele hoop zand is niets blijvends. Geen herinnering – alleen wind, regen en getijden dragen het verder. Om iets te laten blijven, is leven nodig dat het grijpt, vasthoudt, verzamelt – zoals helmgras dat de eerste embryonale duinen vormt. De geboorte van nieuw leven, wanneer de horizon rijst en uiteindelijk wordt bekroond met witte duinen. Vanuit daarboven kan men ver en wijd zien hoe leven en dood vruchtbare grond doen gedijen. De duinen worden grijs, daarna bruin, en de diversiteit van het leven markeert elke van deze heuvels die zonder een eerste impuls nooit meer dan een vluchtig mineraal in de wind zouden zijn geweest.

🌲🌳 Tussen struiken, dennen en veenberkenbossen vergeet men snel dat al deze bodem door de zee is aangespoeld en door de wind naar deze plek is gedragen. Men kijkt uit over eindeloze kwelders, over riet en de Waddenzee, waarvan de getijdengeulen diep in het nieuw gevormde land meanderen. En ver aan de horizon, aan de andere kant voorbij de duinen, ziet men een eenzame heuvel – een warft – waar mensen deze wereld voor zichzelf maakten, onderdak vonden en hun vee voedden op de zoute weiden.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.

Een aangename variatie! 😊🌾🌼

🌳🌾🍎🏡 In het hart van Duitsland ligt een verborgen duinenlandschap. Het vormt een opvallend en onverwacht contrast met de typische omgeving van weiden, bossen, velden en traditionele boomgaarden.

🧭🦬🌬 De Schwanheim-duin is een opmerkelijk natuurmonument in het westen van Frankfurt am Main. Het werd ongeveer 10.000 jaar geleden gevormd aan het einde van de laatste ijstijd, toen sterke winden zand van de opgedroogde bedding van de Main opwaaiden en tot duinen opstapelden. Dergelijke binnenduinen, ver van de kust gelegen, zijn zeldzaam – in tegenstelling tot de meer voorkomende kustduinen in Noord-Duitsland.

🌲🪵🏰 Oorspronkelijk was de duin bebost, maar in de middeleeuwen werden grote delen ontgonnen voor landbouw en intensief gekapt voor hout. Hierdoor lag de zandgrond bloot aan wind en erosie. Zonder beschermende vegetatie begon het zand te verschuiven en vormde een bedreiging voor nabijgelegen nederzettingen en landbouwgrond. Om het gebied te stabiliseren, werden dennen geplant – veel van deze bomen bepalen nog steeds een deel van het landschap.

🌾🦟🌿 Ondanks deze veranderingen bleef een deel van het open zandgebied behouden – een leefgebied voor zeldzame, gespecialiseerde planten en dieren die zijn aangepast aan droge, voedselarme omstandigheden. Tegenwoordig is de Schwanheim-duin een beschermd natuurgebied en een waardevolle ecologische toevluchtsoord.

🌼🌸🏵 Tijdens een wandeling over de vlonderpad kwam ik prachtige wilde bloemen tegen, zoals Sint-janskruid (Hypericum perforatum), Slangenkruid (Echium vulgare) en middelste teunisbloem (Oenothera biennis). Buntgras (Corynephorus canescens) is ook typerend voor deze droge duinomgeving. Hoewel het wijdverspreid is in veel duinlandschappen in Noord-Duitsland, wordt de soort in Hessen als bedreigd beschouwd.

🤗 Voor een meer genuanceerde discussie kunt u gerust de commentaarsectie, privéberichten of het anonieme contactformulier op mijn website gebruiken.